68 vragen aan de wethouder

Vanuit onze achterban worden veel vragen gesteld. Men wil nu wel eindelijk eens duidelijkheid, geen er-om-heen-gepraat.

Onderstaand de complete lijst met de vragen die er leven. We zijn heel benieuwd naar de antwoorden.

Aan: de wethouder de heer Hofman Zelhem, 23 november 2020

C.c.: CB&W en raadsleden Bronckhorst

Geachte heer Hofman,

Allereerst dank voor uw reactie. En jammer dat u niet op onze uitnodiging in wilt gaan om de turbines in ware grootte te aanschouwen.

Wellicht is er sprake van enkele misverstanden of onduidelijkheden. Daarom hebben we een aantal vragen verzameld, in de hoop dat u hier een inhoudelijk antwoord op wilt geven.

Duidelijkheid is van belang. Voor transparantie, zorgvuldigheid en eerlijkheid van het proces. Wellicht is er in uw planvorming sprake van voortschrijdend inzicht, op basis van nieuwe gegevens, en aanbevelingen vanuit de raad.

Onderstaande vragen worden mede ingegeven door enige treffende aanbeveling vanuit de gemeenteraad: ‘maak de mensen duidelijk waar je het wel, en zeker ook niet met ze over gaat hebben’.

Opgemerkt wordt dat een aantal van deze vragen al vaker gesteld is. Ook in onze reactie op uw procesvoorstel. Ze zijn hier opgenomen omdat tot nu toe nog steeds een inhoudelijk antwoord ontbreekt. Daarom vragen we u dringend en beleefd om elke vraag van een antwoord te voorzien.

Op basis van uw antwoorden zullen wij uw krachtige oproep aan ons Actiecomité om toch mee te doen aan het proces om te komen tot kaders, in overleg met onze achterban heroverwegen.

Het proces om te komen tot kaders, geeft aan dat er ‘ruimte’ is om kaders vast te stellen. Op het gebied van gezondheid, landschap en participatie (zie ook CONTACT van 17 november j.l.).

Gezondheid

U geeft aan (Routekaart) dat u lokaal voorwaarden wilt stellen aan ‘Gezondheid’.

Eerst onderstaande frase van Sylvia van Manen (huisarts):

‘Bij Windpark Spui, zijn van de aanpalende dijk (op een afstand ruimer dan de Nederlandse minimumafstand) 6 van de 12 bewoners binnen het jaar verhuisd. Iemand met wie ik frequent contact had moest al na een maand luchtwegmedicatie gaan gebruiken, lag soms op de keukenvloer te slapen onder een natte handdoek. Wat ik niet wist: bij windstilte -wanneer je rust verwacht- zoekt de turbine iedere 5 minuten ‘de wind op’ door te draaien. Dus ook dan is er geen rust voor omwonenden’.

Erich Taubert en Jurian Rooks (Achterhoekse artsen):

‘Wanneer een voor de gezondheid verantwoorde afstand tot woningen wordt gehanteerd, zijn deze turbines niet in Bronckhorst inpasbaar’.

Op welke wijze wilt u het aspect ‘gezondheid’ meenemen in de kaderstelling?
Op welke wijze gaat u het begrip ‘gezondheid’ een plek geven in de enquête?

Onlangs heeft een afvaardiging van Achterhoekse artsen (Erich Tauber en Jurian Rooks) , na een grondige literatuurstudie, een gesprek met u gehad, om u te wijzen op de gezondheidsrisico’s.

Heeft dit gesprek u beïnvloed, zo ja, op welke wijze?
Kijkt u nu anders tegen het aspect ‘gezondheid’ aan?
Neemt u hun opinie mee in uw afwegingen (afstandsnorm), of worden deze genegeerd?
Bent u van mening dat de gezondheid van omwonenden ondergeschikt is aan het behalen van de klimaatdoelen?

De gezondheid van de omwonenden heeft alles te maken met de hoogte van de turbines, in combinatie met de afstand tot de turbines.

De hoogte van de turbines in relatie tot gezondheid.

U geeft in uw reactie aan dat windturbines van 250 meter hoogte (in Bronckhorst) een ‘overdreven karikatuur’ is. (Overigens wordt in Contact van 17 november 2020 melding gemaakt van ‘misschien wel 200 meter hoge windmolens’…).

Kunt u bevestigen dat er geen turbines van ca. 250 meter hoogte (‘overdreven karikatuur’) zullen komen?
Wat is naar uw inzicht dan wel de maximale hoogte van de turbines?
Gaat u de maximale hoogte in de kaderstelling opnemen?
Gaat u de maximale hoogte generiek vaststellen, of kan dit verschillen per zoekgebied?
Is de maximale hoogte opgenomen in het procesvoorstel (enquête en dialoog) , en is de hoogte bespreekbaar in het traject met de inwoners en omwonenden?
Is het voorstelbaar dat het proces om te komen tot kaderstelling als uitkomst heeft dat er geen grote windturbines (hoger dan 80 meter) in Bronckhorst geplaatst zullen worden?

De afstand van de turbines tot woningen/bedrijven/natuur

De afstand van een woning tot een turbine is natuurlijk van grote invloed op gezondheidseffecten.

U heeft altijd gesteld dat de afstandsnorm in Bronckhorst ontleend zal worden aan RIVM. De afstand tot woonhuizen is door RIVM gesteld op 400 meter. De afstand tot natuurgebieden op 0 (nul) meter. Wel geeft RIVM voorjaar 2020 nu een aanbeveling: ‘houdt meer rekening met gezondheid en landschap’.

Wat hanteert u nu als afstandsnorm tot woningen, indachtig de aanbeveling van RIVM?
Wat hanteert u nu als afstandsnorm tot natuurgebieden?
Wat gebeurt er met de woningen/ondernemingen die binnen de afstandsnorm aanwezig zijn?
Gaat u de normafstand in de kaderstelling opnemen?
Gaat u de normafstand generiek vaststellen, of kan dit verschillen per zoekgebied?
Is de normafstand opgenomen in het procesvoorstel (enquête, dialoog) , en is de normafstand bespreekbaar en veranderbaar in het traject met de omwonenden? En natuurorganisaties?
Wat vindt u een acceptabel percentage (of aantal) omwonenden dat gezondheidsklachten zal ondervinden c.q. gedwongen zal verhuizen?
U geeft in een schrijven aan dat buurgemeenten, met ‘plannen voor turbines op de gemeentegrens’, op uw verzoek omwonenden (ook in onze gemeente) tot op 2,3 kilometer afstand van de planlokaties per brief geïnformeerd worden. Waarom kiest u 2,3 kilometer? Waar baseert u dat op?

Landschap en natuur

Voorafgaand aan de vergadering van de gemeenteraad hebben 11 natuurorganisaties in Bronckhorst in een brief duidelijk laten weten dat zij mordicus tegen het plaatsen van grote windturbines in ons landschap, en aan de rand (0 meter afstand) tot natuurgebieden zijn.

Heeft het standpunt van deze organisaties uw mening beïnvloed?
Op welke punten kan de samenspraak met de inwoners/omwonenden nog van invloed zijn op de kaderstelling voor wat betreft natuur?
Bent u bekend met het gegeven dat grootschalige opwekking een sterke invloed heeft op de natuur? Het blijkt namelijk dat dieren ver uit de buurt blijven van turbines, en in veel gevallen hun natuurlijke habitat verlaten vanwege de drukgolven?
Bent u bereid de afstandsnorm tot natuurgebieden (nu 0 meter) te verhogen?
Als de natuur lijdt onder het turbinepark, welke schade vindt u dan aanvaardbaar?

Participatie

U geeft aan (Routekaart) dat u lokaal voorwaarden wilt stellen aan ‘participatie’.

Een financiële participatie van ‘50% lokaal eigendom’ stelt u als voorwaarde.

Bent u bekend met de uitspraak van de Noordelijke Rekenkamer dat deze voorwaarde (zonder wetswijziging) niet rechtsgeldig is, omdat de gemeente zich slechts dient te beperken tot ruimtelijke aspecten?
Heeft u er weet van dat bij projecten elders in het land deze voorwaarde ook hard gesteld is, maar dat de participatie uiteindelijk (tussenkomst rechter) tussen de 4% en 11% is uitgekomen?
Bent u bereid de ‘participatie’ scherper te formuleren, omdat deze voorwaarde nu onvoldoende specifiek is? (50% lokaal eigendom kan immers behaald worden wanneer één inwoner van de gemeente voor 50% participeert, dat is natuurlijk geen verdeling lusten/lasten).
Wat vindt u van ons eerder gedane voorstel: ‘Aan de voorwaarde tot financiële participatie wordt voldaan als minstens 80% van de huishoudens binnen een straal van 5 km. financieel participeert, voor een totaalsom die ten minste 50% bedraagt’? (Anders gaat het niet door). Op deze wijze worden lusten en lasten namelijk wel samengebracht.
Gaat u de voorwaarde voor financiële participatie generiek vaststellen, of kan dit verschillen per zoekgebied?
Is het bepalen van de definitie van het begrip ‘financiële participatie’ opgenomen in het procesvoorstel (enquête, dialoog) , en is dit bespreekbaar in het traject met de omwonenden? En natuurorganisaties?

Inwoners en omwonenden

Zowel het Rijk als de Provincie dringen er sterk op aan (na eerdere mislukkingen) om vooral ook de omwonenden van een mogelijk plaatsingsgebied te betrekken in de planvorming. Voor hen is immers de impact het grootst.

Honoreert u dit advies? Oftewel: gaat u specifiek met mogelijk toekomstige omwonenden in samenspraak voorafgaand aan besluitvorming?

U stelt in een eerdere reactie op ons schrijven: ‘De samenspraak met inwoners wordt wel degelijk meegenomen bij het opstellen van de eigen, lokale kaders voor windenergie’.

Wat bedoelt u met ‘meenemen’? Welk gewicht heeft de stem van de inwoners en welk gewicht heeft de stem van de omwonenden?
Hanteert u vooraf criteria bij het ‘meenemen’? (Bijvoorbeeld: ‘wanneer meer dan 50% van de inwoners … dan …).

Informatie voor de burger ter voorbereiding op het proces tot kaderstelling

Wanneer u de opinie van inwoners, en vooral omwonenden, peilt, bent u ook bereid hen relevante informatie vooraf te geven?
Maakt u voorafgaand een visualisatie-op schaal van de turbines, zodat de mensen de impact op landschap kunnen zien?
Bent u bereid voorafgaand een BER (Bewoners Effect Rapportage) te maken (dringend geadviseerd door Vereniging Eigen Huis), zodat de mensen zich hier een opinie over kunnen vormen?
Bent u bereid om voorafgaand de gezondheidseffecten op een rij te zetten? De Achterhoekse artsen die u reeds gesproken heeft (Erich Tauber en Julian Rooks), bewegen zich in een groter wordend netwerk van bezorgde medici en huisartsen die ervaringen hebben opgedaan in hun eigen huisartsenpraktijk. Zij lijken ons geschikte kandidaten.
Bent u bereid voorafgaand aan de enquête e.d. van uw kant melding te maken van de volgende feiten:
grote windturbines zijn tot op 3 tot 4 km afstand goed hoorbaar;
ultrasone (laagfrequente) drukgolven zijn tot op 10 kilometer afstand voelbaar, en tot op 15 (!) kilometer afstand meetbaar;
wonen binnen een straal van 3 tot 4 km tot windturbines levert bij 30% tot 40% van de mensen gezondheidsklachten op;
van de omwonenden binnen een straal van 3 tot 4 km zal 50% tot 80% van de mensen verhuizen vanwege de overlast;
windturbines op land hebben een rendement dat ca. 70% lager is dan dezelfde turbines op zee. Dus ‘drie of vier op land, tegen één op zee’.

De inhoud van de Enquête

U geeft aan een enquête te willen houden onder de bewoners. We weten allemaal dat dit een even krachtig als gevaarlijk instrument is.

Bent u bereid de concept vraagstelling van de enquête vooraf te laten beoordelen door een onafhankelijke partij, aan te wijzen door de gemeenteraad?
Maakt u in uw enquête een onderscheid tussen ‘inwoners van de gemeente’ en ‘toekomstige omwonenden van de zoekgebieden/mogelijke locaties’?
Bent u voorafgaand aan de enquête bereid aan te geven op welke wijze u de resultaten gaat interpreteren en verwerkt tot conclusies?

Lokaal Draagvlak

In het procesvoorstel wordt gesproken over ‘lokaal draagvlak’.

Bent u bereid dit begrip te definiëren voorafgaand aan de uitvoering van het proces?
Wanneer is in uw ogen wel/geen sprake van ‘draagvlak’? (Graag in kwantitatieve termen, bijvoorbeeld: Indien meer dan XX% van de deelnemers aan de enquête voor turbines is, bestaat er voldoende draagvlak).

‘Expert avonden’

U geeft aan dat u uw best zult doen om de juiste experts op de avonden aanwezig te laten zijn.

‘Een bijeenkomst met experts en ervaringsdeskundigen’. We weten allemaal dat de samenstelling van het gezelschap de uitkomst zal beïnvloeden. Kunt u aangeven op grond van welke criteria u experts en deskundigen aanzoekt?
Voorziet u bij de aan te zoeken experts ook in deskundigen op het gebied van gezondheid (medici) in relatie tot turbines?
Zo ja, is het dan een goed idee om de artsen Erich Tauber en Jurian Rooks hiervoor uit te nodigen? Zij zijn Achterhoekers, en hebben zich grondig verdiept in de literatuur op dit gebied.

Referendum

In plaats van een enquête wordt ook wel het referendum gebruikt om de mening van de bewoners te toetsen. Eén van de voordelen hiervan is, dat voor- en tegenstanders van de stelling zich kunnen manifesteren. Daarmee wordt het nadeel van een (mogelijk gestuurde en getrechterde) enquête ondervangen

Ziet u een aanvullend en bindend referendum als optie?

Noaberschap

U heeft meermaals aangegeven dat ‘Drentse toestanden’ in Bronckhorst niet voor zullen komen.

Wat gaat u concreet doen om dit te vermijden?

Recreatie

Bronckhorst afficheert zich met haar aantrekkelijkheid voor toeristen. Landschap, natuur, rust, ruimte. Parken met mega turbines doen hier uiteraard een aanslag op.

Welke schade voor de recreatie vindt u aanvaardbaar?

Berkelland

Berkelland maakt een pas op de plaats met turbines. Als reden geeft men aan dat er generieke kaders zijn gesteld, en dat initiatiefnemers op de proppen komen met voorstellen die weliswaar binnen de generieke kaders vallen, maar op locaties waar Berkelland het helemaal niet wil!

Bent u bereid uw opties voor plaatsing van turbineparken kenbaar te maken, en de kaderstelling per locatie te formuleren?

‘Ineens stond hij daar’

Is het in uw ogen voorstelbaar dat omwonenden straks verrast zullen worden door windturbines in hun onmiddellijke nabijheid?

Rendement

U heeft aangegeven dat de 12 turbines met een door de leverancier aangegeven vermogen van 12 MW ieder, in het rekenmodel op 3 MW opgenomen zijn. ‘Omdat het op land minder waait dan op zee’.

Welke gevolgen heeft dit lage rendement voor de financiering en exploitatie?

Gedwongen verhuizing/onteigening

Wanneer woningen dichterbij een turbine staan dan de afstandsnorm, is er sprake van onbewoonbaarheid.

Is het voorstelbaar dat de gemeente met een onteigeningsvoorstel zal komen aan de gedupeerden?
Zijn de gedupeerden hiervan voorafgaand aan de beslissing op de hoogte? Of worden zij verrast, en raken zij verwikkeld in slopende rechtszaken?

Schadevergoeding/Compensatie

Bent u bereid voorafgaand aan het proces voor kaderstelling inzicht te geven in de schadevergoeding/compensatie die omwonende gedupeerden tegemoet kunnen zien?
Is de mate van compensatie/schadevergoeding bespreekbaar in het proces om te komen tot kaderstelling en normering?

De Provincie

U stelt, dat als de gemeente niet positief besluit, ‘de Provincie de regie over zal nemen’.

Welke risico’s zijn er verbonden aan het overnemen van de regie door de Provincie?
Wat gaat de gemeente beter doen, in vergelijking met de Provincie?

Het Risico

Als de kaders eenmaal vastgesteld zijn, zullen initiatiefnemers komen met projectvoorstellen.

Bent u zich er van bewust dat initiatieven niet meer geweigerd kunnen worden, als zij binnen de kaderstelling vallen?
Bent u zich bewust van het feit dat de gemeente enorme schadevergoedingen zal moeten betalen, wanneer zij alsnog initiatieven (die binnen de kaders vallen) niet honoreert?
Hoe gaat u bovenstaande vermijden?

Voortschrijdend inzicht

In het voorjaar van 2019 hebben de inwoners op de valreep, en met succes, de geplande besluitvorming uit weten te stellen. Sinds die tijd is er veel gebeurd.

Heeft u het afgelopen 1,5 jaar nieuwe inzichten opgedaan? Zo ja, welke zijn dat?

Tweet fractievoorzitter GroenLinks

De heer Coenen, fractievoorzitter van uw partij GroenLinks, stuurt na de vergadering van de gemeenteraad een tweet, waarin de bevolking van Bronckhorst ‘conservatief en kortzichtig’ wordt genoemd. En ook dat de bevolking blijk geeft van ‘schandalig onverantwoordelijk gedrag’.